Aandachtstekortstoornissen met of zonder hyperactiviteit (AD(H)D)

Het is normaal dat een kind af en toe onoplettendheid, impulsiviteit en/of hyperactiviteit vertoont. Dat betekent niet per se dat het een aandachtstekortstoornis met of zonder hyperactiviteit (AD(H)D) heeft! 

In België zijn alleen neuropediaters en kinderpsychiaters bevoegd om de diagnose AD(H)D te stellen, die is gebaseerd op 4 criteria: 

• de onoplettendheid en symptomen van hyperactiviteit/impulsiviteit zijn buitensporig voor het ontwikkelingsniveau (de leeftijd) van het kind en mogen geen andere mogelijke oorzaak hebben (depressie, angst, hechtingsstoornis enz.);
• de buitensporige aard van de symptomen moet langdurig zijn; ze moeten al meer dan 6 maanden aanwezig zijn; 
• de symptomen moeten worden waargenomen in minstens 2 omgevingen (school, gezin, buitenschoolse activiteiten enz.). ADHD houdt eigenlijk geen tekort, maar eerder een grote schommeling in aandacht in. Wanneer een activiteit of domein hen interesseert, kunnen kinderen met ADHD wel (zeer) aandachtig zijn; 
• de symptomen hebben een negatieve impact op het leven en het algemene functioneren van het kind: school, leren, sociale relaties, gezinsrelaties enz. 

De dienst Kinderpsychiatrie (baby, kind, jongere en jongvolwassene) van het H.U.B. biedt een multidisciplinaire zorg voor AD(H)D.

1. De diagnosticering van ADHD begint met een raadpleging bij een kinderpsychiater. Die praat met de ouder(s) en het kind (afhankelijk van de leeftijd) en observeert het gedrag. 
2. Aanvullende onderzoeken: om andere oorzaken uit te sluiten of om het type ADHD te bevestigen of te preciseren, kunnen aanvullende onderzoeken of adviezen nodig zijn (maar dat is niet altijd het geval), namelijk:  

• een neuropsychologisch onderzoek om de geheugenfunctie, concentratie, impulsiviteit enz. te evalueren; 
• een beoordeling door een logopedist om eventuele leerproblemen op te sporen (dyslexie, dyscalculie, dyspraxie enz.), die vaak samen met ADHD voorkomen. 

3. De therapeutische behandeling van ADHD stemt overeen met de internationale en Europese aanbevelingen. Ze omvat een multidisciplinaire en zo persoonlijk mogelijke aanpak in functie van de situatie en behoeften:

• individuele opvolging van het kind door een kinderpsychiater en eventueel een gespecialiseerde psycholoog;
• gezinstherapie als de situatie problemen binnen het gezin veroorzaakt;
• coaching van de ouder(s) (opvoedingsadvies om het kind te sturen); 
• relationele psychomotorische sessies (voor kinderen jonger dan 6 jaar);
• aanpassingen op school voor leerlingen met specifieke behoeften (gehoorbeschermer, extra tijd voor oefeningen en toetsen enz.);
• leerbegeleiding (studeermethoden enz.);
• voedingssupplementen en/of aangepast dieet;
• advies om gezond te leven (slaap, lichaamsbeweging enz.).

Als dat niet voldoende blijkt te zijn, kan na overleg tussen de kinderpsychiater, de ouders en het kind gepersonaliseerde medicatie worden overwogen. Die wordt altijd voorgeschreven in de kleinste werkzame dosis. De dosering van de medicatie wordt regelmatig geëvalueerd en aangepast aan de behoeften en evolutie van het kind.

De voedingspsychiatrie – de verbanden tussen voeding, darmflora en ADHD – is het onderwerp van een toenemend aantal wetenschappelijke studies. Bij het HUDERF is het met name prof. Isabelle Massat die de mogelijke invloed van bepaalde voedingsstoffen op ADHD-symptomen onderzoekt.