Obesitas bij kinderen en jongeren: Vroeg ingrijpen voor een gezondere toekomst
Wereld Obesitasdag herinnert ons aan het belang van preventie en vroege opsporing
Kinderartsen en huisartsen: het belang van vroegtijdige opsporing
Kinderobesitas is een groot volksgezondheidsprobleem. Een vroege en gepaste aanpak helpt niet alleen kinderen en hun gezinnen op weg naar een gezondere levensstijl, maar voorkomt ook complicaties op lange termijn.
Het Multidisciplinair Pediatrisch Centrum voor Obesitas (CPMO) van het Kinderziekenhuis (HUDERF) is een betrouwbare partner voor kinderartsen en huisartsen. Met zijn expertise ondersteunt het centrum hen bij het herkennen en begeleiden van jonge patiënten met overgewicht of een verhoogd risico op obesitas.
Systematische groeimetingen zijn essentieel voor een vroege diagnose en interventie – een cruciale stap in de preventie van obesitas.
Statistieken
- 30 à 40% van de kinderen met obesitas onder de 5 jaar blijven obees op volwassen leeftijd.
- Bij kinderen ouder dan 5 jaar stijgt dit percentage tot 40 à 60%.
- Onderzoek toont ook aan dat obesitas op jonge leeftijd het risico op comorbiditeiten bij volwassenen verhoogt, zoals type 2 diabetes en hoge bloeddruk.
Regelmatige opvolging voor een doeltreffende preventie
Om een gezonde groei te garanderen, wordt aanbevolen om:
- Kinderen meerdere keren per jaar te wegen en te meten.
- Deze gegevens bij te houden in groeicurves voor gewicht, lengte en BMI.
Deze opvolging helpt om snelle gewichtstoename vroegtijdig te detecteren. Bij een lichte afwijking kan snel worden ingegrepen om het kind te begeleiden naar betere eetgewoonten en een gezonde fysieke activiteit. Vroegtijdige screening is een natuurlijke en geruststellende aanpak die helpt om een gezonde groei te behouden en medische of psychologische complicaties te voorkomen.
Vroege diagnose stellen
Meet regelmatig de lengte en het gewicht van het kind.
Bereken de BMI en vergelijk deze met de referentiecurves op basis van leeftijd en geslacht.
Benader het onderwerp met zorg zodra er een afwijking in de groeicurve wordt vastgesteld.
Praat met het kind en zijn gezin om samen gewoonten te identificeren die kunnen worden aangepast op het vlak van voeding, slaap en beweging.
Deze eenvoudige en natuurlijke handelingen helpen elk kind op een respectvolle en niet-stigmatiserende manier de juiste zorg te krijgen.
De Edmonton-classificatie
In de klinische praktijk wordt de Body Mass Index (BMI) traditioneel gebruikt om overgewicht en obesitas te definiëren. Om echter gezondheidsrisico’s beter te beoordelen en de effectiviteit van een behandeling in te schatten, wordt de Edmonton Obesity Staging System (EOSS) gebruikt.
Deze methode klasseert patiënten in vier niveaus (0 tot 3) op basis van de ernst van de obesitas-gerelateerde comorbiditeiten en de obstakels bij gewichtsbeheersing. Dit gebeurt aan de hand van vier gezondheidsdomeinen, de 4M’s:
Metabool (bv. diabetes, insulineresistentie)
Mechanisch (bv. gewrichtsproblemen, slaapapneu)
Mentale gezondheid (bv. depressie, eetstoornissen)
Maatschappelijke omgeving (bv. sociale factoren, stigma)
Différents niveaux de soins adaptés
Verschillende zorgniveaus op maat
Eerstelijnszorg (Edmonton Stadium 0-1)
Voor kinderen met licht overgewicht gebeurt de opvolging door een huisarts en een diëtist. Deze consultaties, die volledig kunnen worden terugbetaald door het RIZIV, helpen om van bij het begin gezonde gewoonten aan te leren.
Op zoek naar een erkende diëtist? Raadpleeg de Beroepsvereniging van Diëtisten of de Europese Club van Kinderdiëtisten.
Tweedelijnszorg (Edmonton Stadium 2)
Wanneer de eerste opvolging extra ondersteuning vereist, neemt het Multidisciplinair Pediatrisch Centrum voor Obesitas (CPMO) van het HUDERF de begeleiding over.
Het CPMO biedt een multidisciplinair team van kinderartsen, diëtisten, psychologen, kinesitherapeuten en maatschappelijk werkers, met een gepersonaliseerde en complete aanpak.
De huisarts blijft betrokken door deel te nemen aan overlegmomenten, waardoor de continuïteit van de zorg gewaarborgd blijft.
Derdelijnszorg (Edmonton Stadium 3)
Voor de meest complexe gevallen bieden gespecialiseerde instellingen zoals Clairs Vallons of het ZeePreventorium een intensieve behandeling. Dit omvat:
- Voedingseducatie
- Psychologische ondersteuning
- Sportactiviteiten
- Begeleiding van het hele gezin
Multidisciplinair Pediatrisch Centrum voor Obesitas (CPMO)
Het RIZIV heeft 25 centra erkend voor de behandeling van obesitas bij kinderen en adolescenten. Het CPMO van het HUDERF (Brussel) biedt een zorgprogramma voor jongeren van 2 tot 18 jaar met obesitas.
Hoe verwijs je een patiënt door naar het CPMO?
- Huisartsen en kinderartsen kunnen een aanvraag indienen via e-mail bij de Junior Gewichtskliniek.
- Ook het ONE en de Dienst voor Gezondheidspromotie op School kunnen patiënten doorverwijzen.
Wat gebeurt er na de doorverwijzing?
- Als de evaluatie aantoont dat de patiënt in aanmerking komt voor opvolging in het CPMO, wordt een individueel zorgplan opgesteld.
- De verwijzende arts ontvangt regelmatige updates van het team.
- De huisarts kan een vergoeding krijgen voor deelname aan de overlegmomenten (videoconferenties) over zijn patiënt.
Het CPMO staat bovendien ter beschikking voor gespecialiseerde adviezen aan artsen die dat nodig hebben.
Meer info
Clinique Poids Junior - Obésité de l'enfant et de l'adolescent
Obésité des jeunes: un nouveau parcours de soins à l'Huderf